آموزش منابع انسانی چیست؟
آموزش منابع انسانی به سیستمی اطلاق میگردد که از طریق دورههای حرفهای، متخصصان و متصدیان منابع انسانی را آموزش میدهد تا بتوانند به طور موفق کارکنان را جذب و نگهداری کنند، استعدادها را در درون سازمان مدیریت نمایند و به طور مؤثر عملکرد کارکنان را اندازهگیری و بهبود ببخشند.
بخاطر بخشهای کاری متفاوتی که یک مسئول منابع انسانی باید انجام دهد، مطالب متنوعی در حوزه منابع انسانی باید آموزش داده شود تا دانش و آگاهی لازم به متخصصان منابع انسانی ارائه گردد.
سازمانها با تمرکز بر راهکارهای آموزش منابع انسانی به دنبال این هستند که نقاط ضعف خود را در این حوزه بهبود داده و نقاط قوتشان را تقویت کنند، تا در نتیجه بتوانند بهترین بهرهوری را از نیروهایی قابل و شایسته بدست آورند.
آموزش منابع انسانی چه کمکی به سازمانها میکند؟
آموزش منابع انسانی صحیح و کاربردی به متخصصان و متصدیان منابع انسانی کمک میکند یاد بگیرند که چگونه نیروهای خوب خود را حفظ نمایند و عملکرد کارکنان را در راستای اهداف سازمان بهبود بخشند.
همانطور که در تحقیقات مشاهده شده، هزینه جایگزینی یک نیرو بالاتر از هزینه نگهداری نیروهای فعلی میباشد. به طور نمونه در یکی از تحقیقات دیده شد که هزینه جایگزینی یک نیرو، معادل ۳۳ درصد هزینه حقوق سالانه آن نیرو میباشد.
اهمیت آموزش منابع انسانی
کلیه سطوح سازمانی از جمله مدیران شرکت، مدیران صف و ستاد و متخصصان منابع انسانی و اداری به اهمیت آموزش منابع انسانی و اثر آن در موفقیت کسب و کار پی بردهاند. در بررسیهای انجام گرفته حداقل ۵۶ درصد از مدیران منابع انسانی به کلیدی بودن آموزش منابع انسانی برای توسعه شرکت اشاره کردهاند.
مزایای آموزش منابع انسانی
شرکتها آموزش منابع انسانی را فرایندی در جهت افزایش مهارتهای کارکنان میبینند. در کنار افزایش مهارتها، آموزش منابع انسانی مزایای زیادی برای روند انجام کسب و کار نیز دارد و به بروز نگه داشتن قوانین، مقررات و نیازمندیهای قانونی کمک میکند. برای یک مدیر منابع انسانی این آموزش هر دو مزیت بهبود سازمان و به طور موازی حصول اطمینان از انجام درست قوانین را به همراه دارد.
برخی از مهمترین مزایای آموزش منابع انسانی را به شرح زیر میتوان اشاره نمود:
۱٫ بهروز نگه داشتن قوانین و مقررات حوزه اداری و منابع انسانی
۲٫ افزایش مهارت در جذب و استخدام نیروی انسانی و روشهای جذب و گزینش
۳٫ افزایش مهارت تشخیص نیروی انسانی درست و برنامهریزی نردبان شغلی آنها در سازمان
۴٫ افزایش مهارت در ارزیابی عملکرد کارکنان و سیستم بازخورد
۵٫ افزایش عدالت در برخورد با کارکنان
۶٫ یادگیری جمعآوری، نگهداری و استفاده از دادههای منابع انسانی
۷٫ همسویی بیشتر با اهداف سازمان
چه مهارتهایی باید در آموزش منابع انسانی مورد توجه قرار گیرد؟
لم مدیریت منابع انسانی مراحل توسعه متعددی را در طی سالها سپری کرده و به مرور، برخی مهارتهای کلیدی برای مدیران و متخصصان منابع انسانی تغییر کرده و مهمتر شدهاند. یادگیری مهارتهای منابع انسانی علاوه بر متخصصان منابع انسانی برای سطوح مدیریتی و سرپرستی سازمان حیاتی میباشد. هر سرپرست یا مدیری که با نیروی انسانی زیرمجموعه سر و کار دارد باید همانند یک مدیر منابع انسانی، آموزش مدیریت منابع انسانی را طی نماید تا بتواند با استفاده از علم روز، بهرهوری کارکنان را در واحد خود افزایش دهد و در کنار آن از نگهداشت نیروی انسانی سرمایه نیز اطمینان حاصل نماید.
برخی از مهمترین مهارتهای منابع انسانی که یادگیری آنها برای سطوح سازمانی ذکر شده مورد نیاز است را میتوان بدین شرح شناسایی نمود:
۱٫ مهارت شناخت احتیاجات و طراحی شرح شغل و شایستگیهای مورد نیاز
طراحی مشاغل یکی از مهمترین وظایف مدیر نیروی انسانی در فرایند تجزیه و تحلیل مشاغل است. در واقع رویکردی که در طراحی مشاغل سازمان دنبال میشود، بر همه فعالیتهای درون سازمانی و بیرون سازمانی اثر میگذارد. طراحی مشاغل فرایند ترکیب مجموعهای از وظایف و مسئولیتها برای تشکیل یک شغل کامل و تعیین رابطه بین شغلها در یک سازمان است.
۲٫ مهارت جذب، استخدام و مصاحبه مبتنی بر شایستگی
چرا فرایندهای جذب و گزینش نیروی انسانی مهم هستند؟ فرایند جذب گزینههای مناسب و انتخاب بهترین گزینهها چگونه است؟ فرایند حرفهای استخدام نیروی انسانی چگونه انجام میشود؟ مهمترین عوامل مؤثر در موفقیت فرایندهای جذب و گزینش نیروی انسانی کدامند؟ اینها سوالاتی هستند که باید در مهارت جذب و گزینش نیروی انسانی آموخت.
گزینش و مصاحبه یعنی انجام فرایندی که بفهمیم طرف مقابل شاخصها و شخصیت و مواردی که شرکت میخواهد را دارد یا نه، و آیا آن فرد به کار شرکت میخورد و برعکس کار شرکت به آن فرد میخورد یا خیر. در اصل ایجاد یک فهم دوطرفه است. در مصاحبه باید چیزهایی که پنهان شده است را پیدا کرد. مصاحبه فقط پرسش سؤال نیست بلکه فهمیدن درون افراد و درک ریسک استخدام فرد در سازمان است. باید دانست که مصاحبه بازجویی نیست بلکه مدیریت ورودی به سازمان است، که در نتیجه آن را به یکی از مهمترین فرایندهای مدیریت منابع انسانی تبدیل میکند.
۳٫ مهارت طراحی و پیادهسازی سیستم ارزیابی عملکرد و تدوین شاخصهای عملکرد
عملکرد به چه معناست؟ در برخی شرکتها عملکرد اینطور معنی شده است که اگر کار فرد خوب باشد، به یک میزانی به او پول پرداخت میشود. اما به دلیل اینکه اندازهگیری عملکرد به درستی انجام نمیگیرد گاهی این سیستم از شرایط صحیح خود دور شده و باعث میشود شرکتها از سیستم ارزیابی عملکرد راضی نباشند و دیگر از آن استفاده نکنند. سیستمهای ارزیابی عملکردی که مشکل دارند معمولاً شاخصمدار نیستند، واضح نیستند و سلیقه محور شدهاند.
سیستم مدیریت عملکرد سیستمی برای توسعه مهارتها و عملکرد کارکنان است. این سیستم به شناسایی پتانسیلها برای توسعه مهارتها و عملکرد کارکنان، بهبود عملکرد و کارایی کارکنان و افزایش کارایی و بهرهوری سازمان کمک میکند. هدف سیستم مدیریت عملکرد ساختن آدمهاست در حالی که در خیلی از شرکتها به ابزار تخریب آدمها تبدیل شده است. بجای اینکه عملکرد را بهبود دهد باعث کاهش انگیزه کارکنان شده و بجای اینکه بتواند کارکنان را بلندپرواز کند، خود باعث کم انگیزگی کارکنان شده است. بنابراین بسیار مهم است که مدیران منابع انسانی آموزش ببینند تا سیستم ارزیابی عملکرد صحیحی برای سازمان خود تدوین و اجرا کنند. در این آموزشها باید از چالشهای اجرای سیستم ارزیابی عملکرد آگاه شوند و راهکارهای عبور از آنها را یاد بگیرند تا پیادهسازی سیستم را در سازمان به مسیر درست هدایت نمایند.
۴٫ مهارت طراحی و پیادهسازی سیستم حقوق و پاداش موثر
هیچ یک از فرایندهای حوزه مدیریت نیروی انسانی، به اندازه فرایند حقوق و مزایا با محیط بیرون و درون سازمان و تحولات آنها، رابطه و تأثیر متقابل ندارد. حقوق و مزایا یکی از مهمترین ابزارهای جذب و استخدام نیروی انسانی مناسب، ایجاد دگرگونی فردی و تیمی، و انگیزش نیروی انسانی در سازمان است. نیروی انسانی سازمان نسبت به فرایند حقوق و مزایا و تغییرات آن حساس است. تأثیراتی که تغییر در فرایند پرداخت حقوق و مزایا بر عملکرد نیروی انسانی میگذارد بسیار قابل توجه است و بنابراین مدیران منابع انسانی باید در این خصوص آموزش لازم را دیده باشند.
۵٫ مهارت تدوین آئیننامههای مدیریت و بهرهوری نیروی انسانی
روزبهروز دید به آئیننامههای منابع انسانی در حال تغییر است. برای اینکه کارکنان شرکتها بهرهوری داشته باشند به چه آئیننامههایی نیاز است؟ آئیننامههایی که شناخت و اجرای آنها به افزایش بهرهوری نیروی انسانی منجر میشوند شامل: آئیننامه جذب، گزینش و گریدبندی، جانمایی پرسنل جدید، فراهم کردن مزایای کارکنان و خدمات مراقبتی خانواده، پاداش و تقدیر کارکنان، حمایت از تغییرات سازمانی، تنوع، عدالت و رفاه و آئیننامه آموزش و توسعه میگردد.
۶٫ مهارت طراحی و پیادهسازی سیستم انگیزشی برای افزایش بهرهوری و نگهداری کارکنان
هدف از این آموزشها این است که یاد بگیریم چه جوری کارکنان را ببینیم؟ در اصل منظور از چه جور دیدن، مانیتورینگ افراد است. انسانها مهم هستند، انسانها به شرکت میان و میروند، و اینکه چگونه در شرکت بر اساس قابلیتهایشان با آنها کار کنیم اصل کار مدیران است. نباید فکر کرد همه کارکنان شرکت عالی هستند. در هر شرکتی به همه نوع کارکنان احتیاج است و باید یاد گرفت به هر کدام به چه نحوی انگیزه داد، تا هم سازمان سود ببرد و هم فرد توسعه یابد.
۷٫ مهارت جانشینپروری نیروی انسانی
جانشین پروری در تعریف ساده بدین معنی است که اگه فرد نباشد چه کسی کار او را انجام خواهد داد؟ برخی شرکتها به اشتباه فکر میکنند نیروی انسانی آنها دائمی است. اما باید یاد گرفت انسانها عقیدههایشان را عوض میکنند، سریعتر از سازمان و محیط توسعه پیدا میکنند و شرکت را ترک میکنند. هدف از جانشینپروری این است که چگونه نیروی انسانی را برای چالشهای آینده آماده کرد، چگونه جانشین درست کرد و چگونه آدمها را برای پستهای جدید توسعه داد. در دوران کنونی دیدگاه و روش جانشینپروری بسیار توسعه یافته و متحول شده است.
جانشینپروری فرایند سیستماتیک بالا رفتن از پلههای شغلی است. جهت ساختن جایگزین برای نیروی انسانی که سازمان را ترک کرده استفاده میشود. همینطور برای اطمینان از تداوم کار است که اگر یک نفر سازمان را ترک کرد کار عقب نیفتد و مجبور به باج دادن به نفر بعدی بخاطر نگرانی از عدم اجرای کار نشویم. جانشینپروری هنر شناسایی آدمهای بالقوه برای اطمینان از تداوم عملکرد سازمان در حال و آینده است. شناسایی و توسعه پتانسیل کارکنان برای اتفاقات و احتمالاتی که قابل جلوگیری نیستند، حیاتی است.
انواع دورههای آموزش منابع انسانی
آموزش منابع انسانی را میتوان به روشهای مختلف انجام داد. امکان آموزش به روشهای حضوری، آنلاین و یا پکیجهای آفلاین وجود دارد. بسیار مهم است دورههایی را انتخاب کنید که هم علمی و هم کاربردی باشد، و امکان تمرین و اجرای مهارتها را در عمل فراهم نماید تا به آموزش عمیقتر اصول مدیریت منابع انسانی بیانجامد.