مروری بر یک داستان توسعه فردی
قصد داریم در این مقاله راجع به ویژگی برنامه توسعه فردی خوب با یکدیگر صحبت کنیم. اما واقعا بهترین برنامه توسعه شخصی چیست و چطور میتوان یک برنامه توسعه فردی خوب نوشت ؟
هیچگاه نمیتوان قدرت یک برنامه توسعه فردی را دستکم گرفت. میخواهیم داستانی را از موفقیت یک بزرگ مرد تاریخی برایتان تعریف کنیم. پسری در خانوادهای که ۱۷ فرزند داشتند به دنیا آمد. این فرزند پسر، با توجه به شرایطی که در آن زندگی میکرد، فقر را با تمام وجود چشیده بود. او اهمیت خودسازی و توسعه فردی را درک کرده بود. تنها با یک سال مدرسه رفتن خواندن و نوشتن را یاد گرفت.
برای اینکه خودش را ارتقاء دهد آثار نویسندگان بزرگ را مطالعه کرد و خودش را نیز مجبور میکرد تا به سبک بزرگان نویسندگی کند. او که به دلیل نیاز مالی در چاپخانه برادرش شاگردی میکرد، با کتابهای مختلفی مواجه شد. نه تنها این کتابها را خودش میخواند بلکه تصمیم گرفته بود گروهی از افراد را جمع کند و همه به کمک یکدیگر در مورد آن کتاب ها بحث و گفت و گو میکردند. در حقیقت با این تمرین فکری هر کسی به دنبال رشد و توسعه فردی خود بود. داستان را طولانی نکنیم. در نهایت وقتی این پسر به سنین جوانی رسید برای خودش چهار خط قرمز مهم ایجاد کرد که از بررسی آنها به این چهار توصیه برای رشد شخصی میرسیم:
- برای اینکه بتوانید بدهیهای خود را پرداخت کنید، پسانداز را فراموش نکنید.
- در گفتار و عمل خود صادق باشید.
- هر کسب و کاری را که به آن علاقهمند هستید با تمام قدرت شروع کنید.
- جواب بدی را با بدی ندهید.
این مرد بزرگ توانست در طول تاریخ اختراعات زیادی داشته باشد. فعالیتهای سیاسی بزرگ انجام دهد. دستی بر موسیقی داشته باشد و… . این داستان یک نمونه خوب از رشد شخصی فردی به نام بنجامین فرانکلین بود.
توصیههای بنجامین فرانکلین برای داشتن برنامه توسعه فردی
در ابتدای بحث ویژگی برنامه توسعه فردی خوب داستان عجیب زندگی بنجامین فرانکلین را تعریف کردیم. او با استناد به زندگی خود، توصیههایی را برای داشتن برنامه توسعه فردی خوب مطرح میکند:
- اعتدال را در زندگی خود رعایت کنید و از افراط و تفریط در هر چیزی پرهیز کنید.
- سکوت پیشه کنید و حرفی را نزنید مگر اینکه آن حرف نفعی برای شما یا دیگری داشته باشد.
- قاطع باشید. تصمیم محکمی بگیرید که هر آنچه را باید انجام دهید، به سرانجام برسانید.
- صرفهجویی را فراموش نکنید.
- روی زمان حساس باشید.
- خالصانه زندگی کنید و سعی داشته باشید در زندگی خود عادلانه رفتار کنید.
- همیشه منظم و پاکیزه باشید. باید این پاکیزگی و نظم را وارد محل سکونت، محل کار، لباس و ظاهر شخصی خود کنید.
یک ویژگی برنامه توسعه فردی خوب: تعیین حیطه و هدفگذاری
تعیین حیطه یک ویژگی برنامه توسعه فردی خوب است و اهمیت زیادی هم دارد. باید بدانید که رشد شخصی در حقیقت برای خود شما چه معنایی دارد و در چه حیطهای تعریف میشود. برخی از افراد رشد را در این میبینند که با شریک عاطفی خود ارتباط بهتری داشته باشند. برخی دیگر رشد را در کسب موفقیت شغلی و حرفهای میدانند. عدهای بر این باورند که رشد شخصی به معنی داشتن سبک زندگی سالم، رژیم غذایی خوب و ورزش منظم است. بعضی دیگر از افراد رشد را رسیدن به اهداف مالی تلقی میکنند. همانطور که واضح است مفهوم رشد، توسعه یا موفقیت برای همهی افراد یکسان نیست.
ویژگی برنامه توسعه فردی خوب در این است که اهداف کوتاهمدت را نیز در کنار اهداف بلندمدت به همراه خود داشته باشد. درست است که معنی رشد و موفقیت در زندگی برای همهی افراد یکسان نیست اما به طور کلی چهار حوزهی اصلی در این خصوص وجود دارند: حیطهی شغلی، روابط، سلامت روانی/ جسمانی، و مالی مواردی هستند که برنامههای رشد شخصی خوب آنها را در خود جای میدهند. در هر حیطهای باید یکسری اهداف بلندمدت تعیین کنید و اهداف کوتاهمدت را برای رسیدن به آن اهداف بلندمدت طراحی نمایید. مثلاً اگر قصد دارید که تا انتهای سال جاری در شغل خود ترفیع بگیرید و در پنج سال آینده به یک جایگاه بالاتری برسید، گرفتن ترفیع اولیه هدف کوتاه مدت شما محسوب میشود.
در برنامه توسعه شخصی خوب چه مواردی را باید مدنظر قرار دهیم؟
- چیزهای جدید را امتحان کنید: موفقیت هرگز اتفاقی نیست. مثبت بیندیشید. همهی ما این نیاز ذاتی را داریم تا چیزهای جدیدی را تجربه کنیم که ما را به موفقیت میرسانند. انجام دادن یک کار، مداومت و استمرار در آن ما را به پیشرفت میرساند و در نهایت این پیشرفت و توسعه اعتماد به نفس را افزایش میدهد.
- مثبتاندیش باشید: مسیر توسعه شخصی و اصولاً هر نوع تحولی دشوار است. ممکن است بنظر آید که همه چیز در جهت مخالف پیش میرود و تلاشهای شما به نتیجه نمیرسد. اما باور داشته باشید که میتوانید موفق شوید. سعی کنید همیشه از شکستها یاد بگیرید بجای اینکه اجازه دهید شما را بی انگیزه کنند. اجازه ندهید فکر منفی فضای ذهنی شما را تغییر دهد. همه چیز به باورهای ما برمیگردد. برای خودتان باورهای مثبت شکل دهید و از مسیر توسعه شخصی، با هر فراز و فرودی که دارد، یاد بگیرید و لذت ببرید.
- سخت کار کنید: اگر واقعا قصد دارید مهارتی را بیاموزید یا اینکه در یک کاری متخصص شوید هیچ راهی بجز سخت کار کردن وجود ندارد. خیلی از افراد برای اینکه به موفقیت برسند به دنبال میانبرهایی هستند که سریعتر موفق شوند. اما میانبر هیچوقت به شما نتیجه واقعی و قابل استمرار نمیدهد. موفقیت یک شبه جزو داستانهایی است که ما را به شنیدنش عادت دادهاند اما از پس ماجرا خبر نداریم. تمرین و استمرار است که شما را به دستاوردهای بزرگ میرساند.
- تمرکز را فراموش نکنید: برای اینکه به هدف خاصی برسید باید روی آن هدف متمرکز شوید و تمامی عوامل مختلف حواسپرتی را حذف کنید. مهمترین حواسپرتیهای شما چه هستند؟ تلفن همراه؟ تماس دوستان؟ اینستاگرام؟ یا شاید هم یکسری عادات مخرب در خود شما مثلاً عدم توانایی در نه گفتن…. بهرحال یادتان باشد تمرکز لازمه موفقیت در برنامه توسعه شخصی شماست و برای آن، نیاز به شناسایی و رفع عوامل حواسپرتی دارید.
- وارد عمل شوید: بسیاری از افراد در برنامه توسعه شخصی خود کارها و وظایفی را تعریف و تعیین میکنند که از انجام دادن آنها خجالت میکشند. گاهی به دلیل کمالگرایی احساس میکنند باید آنقدر صبر کنند تا به بهترین برنامه برسند. گاهی آنقدر اجرای برنامه را به تعویق میاندازند که متوجه گذر زمان نیستند. باید تنبلی را کنار بگذارید و خود را وارد میدان عمل کنید تا بتوانید موانع را کنار بزنید. ممکن است در ابتدا کمی فشار روی شما باشد، اما فراموش نکنید که این فشار لازمهی رشد شخصی شماست. تا شروع نکنید به هیچ نتیجهای نمیرسید.
- الگوهای مشخصی برای خود داشته باشید: تکنیکهای مختلف رشد شخصی و رسیدن به موفقیت را در زمینههای مختلف شناسایی کرده و آنها را روی کاغذ بیاورید. ممکن است از اطرافیانتان که قبولشان دارید دلیل موفقیتشان را بپرسید. یا داستان زندگی افراد موفق را بخوانید و از آنها الگوبرداری کنید. بهرحال برای رسیدن به رشد شخصی بهتر است که الگوهای موفقی را برای خود تعیین کنید تا در مواقع ناامیدی و سستی الهام بخش شما باشند.
- ارزش و اهمیت هر چیز را بشناسید: گاهی اوقات افراد برای موضوعات بی ارزش یا کم ارزش زمان زیادی صرف میکنند. در صورتی که برای طراحی برنامه توسعه شخصی باید به اهمیت هر لحظه از زندگی خود پی ببرید. به همین جهت دیگر زمانی برای افکار زائد و اضافه نخواهید داشت. زمان مهمترین منبع شما برای موفقیت است. قدر آن را بدانید چون وقتی از دست رفت، با هیچ روش و هیچ پولی قابل بازگشت نیست.
- حامیان خوب داشته باشید: اگر در مسیر توسعه شخصی خود، افرادی که دارای علم و مهارت هستند و رابطه خوبی با شما دارند همراهتان باشند طی کردن این مسیر بسیار سادهتر و لذتبخشتر خواهد بود. سعی کنید حتماً از یک دوست، یک منتور، یا یک شخص موفق بعنوان حامی خود استفاده کنید. ممکن است برای هر یک از اهداف خود یک حامی در نظر بگیرید یا برعکس، یک شخص را برای کل مسیر توسعه شخصیتان انتخاب کنید. آنچه مهم است این است که این فرد شما را به سمت اهداف حرکت دهد، به شما انگیزه دهد، بهتان کمک کند با دید مثبت به سختیها نگاه کنید، و بصورت دورهای موفقیتتان را با هم چک کنید.
- عادتهای خوب و بد را شناسایی و در ترک کردن یا ایجاد آنها بکوشید: توسعه شخصی همواره با شکلگیری عادت های مثبت جدید و ترک کردن عادتهای آسیب زننده و منفی همراه هستند. به همین جهت شناسایی عادتهای بد و تلاش برای ترک آنها بی شک شما را به رشد و توسعه شخصی خوبی میرساند. اما در این بین توجه به عادتهای مثبت و به کارگیری آنها را فراموش نکنید. ایجاد یا ترک عادت کار سادهای نیست و نیاز به صرف انرژی، تلاش آگاهانه و استمرار دارد. ممکن است در میانه راه ناامید شوید اما یادتان باشید کلید موفقیت در این است که خودتان را نبازید. بپذیرید که مسیر شکلگیری یا تغییر عادت مسیر آسانی نیست. بنابراین کفش آهنین بپوشید اما باور داشته باشید که میتوانید به آنها دست پیدا کنید. به خودتان برای موفقیتهایی که در این مسیر حاصل شد حتماً پاداش دهید.