۵ دلیل برای انتخاب مشاور کسب و کار

آیا انتخاب مشاور کسب و کار برای من مناسب است؟

مشاور کسب و کار به معنی دریافت خدمات حرفه‌ای از یک متخصص در حوزه کسب و کار است، با این هدف که شرایط سازمان ارزیابی شده و بهترین راهکار متناسب با شرایط به صاحبان آن کسب و کار ارائه شود.

مشاوران از آنجا که بصورت دائمی مشاوره کسب و کار حضوری دارند و در حوزه بیزینس فعال هستند، دانش و اطلاعات به‌روزی در زمینه مدیریت، کسب و کار، بازار و تحولات صنعت دارند. بنابراین مشورت این افراد می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در اختیار مدیران و صاحبان کسب و کار قرار دهد.

جدا از آن، انتخاب مشاور کسب و کار در حوزه ارزیابی و تحلیل سازمان تخصص دارد، بنابراین در تشخیص مسائل آشکار یا پنهان کسب و کار، تدوین مسیر مشخص برای توسعه، و همسو شدن همه بخش‎های سازمان با هم می‌توانند کمک کنند.

تخصص مشاور کسب و کار در زمان گرفتن تصمیمات مهم به کار می‌آید. همینطور با استفاده از مشاوره کسب و کار می‌توان تخصص‌هایی که در یک مقطع خاص مورد نیاز است -مثلاً پیاده کردن یک تحول خاص- را از بیرون کسب کرد بدون آنکه نیاز باشد سازمان درگیر آن شود. در مجموع مشاور کسب و کار کمک می‌کند تا:

• از نقطه نظری بیرونی و تخصصی، سازمان و روش کاری مورد ارزیابی قرار بگیرد و نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات آن بصورت واقع‌بینانه شناسایی شود
• مسیر حرکت سازمان و مدل کسب و کار از نظر قابلیت تداوم، بقا و موفقیت بصورت حرفه‌ای ارزیابی شود
• تغییراتی که انجام آنها برای مدیران و صاحبان کسب و کار دشوار است در سازمان اجرا شود، مثلاً تغییر ساختار سازمانی، فرهنگ کاری یا نیروی انسانی
• ارزیابی شود آیا سبد محصولات فعلی در بازار قابل رقابت هست یا خیر، فارغ از اینکه مدیران سازمان چقدر به آنها عرق دارند
• تفکراتی که در مورد مسیر حرکت آینده وجود دارد ارزیابی، منسجم و مدون شود، و بدنه سازمان با این برنامه‌ها همسو گردد
• نیروی انسانی برای موفقیت سازمان ارزیابی، جابجا، استخدام، اخراج، فرهنگسازی و یا قابلیتسازی شود
• سازمان از شخص-محوری خارج شده و بصورت سیستماتیک و بدون وابستگی به شخص به رشد خود ادامه دهد

چه زمانی نیاز به انتخاب مشاور کسب و کار دارم؟

هر زمان قصد داشته باشید در فرمت کسب و کار (و نه توسعه شخصی یا تفریحی) فعالیت کنید، می‌توانید به مزایای همراهی یک مشاور در کنار خود فکر کنید. منظور از فرمت کسب و کار این است که سازمان شما اهداف اقتصادی دنبال می‌کند و قرار است بعنوان یک شخصیت، پا بگیرد و رشد پیدا کند. بنابراین چه شرکت خرد باشید، چه شرکت‌های کوچک و چه متوسط، مشاورکسب و کار می‌تواند به شما منافعی ارائه دهد.
اما آیا همیشه نیاز به مشاوره کسب و کار داریم؟ اگر شما با سؤالات و چالش‌های زیر روبرو هستید، مشاور کسب و کار می‌تواند در این زمان برای شما مفید باشد:
حالت اول: جستجوی ارتقا

• ممکن است شرکت شما خیلی سریع رشد کرده باشد و احساس می‌کنید روش کاری فعلی دیگر جوابگوی این سرعت رشد نیست و باید تغییراتی در آن صورت بگیرد
• ممکن است بنا به دلائلی قصد داشته باشید تحولی در تمام یا بخشی از کسب و کار خود ایجاد کنید و می‌خواهید این کار را با دقت و به بهترین شکل ممکن انجام دهید
• گاهی هدف واضحی برای کسب و کار خود دارید، اما برایتان مهم است بهترین روش دستیابی به آن را شناسایی و اجرا کنید
• اگر قصد دارید در سازمان خود قهرمان-پروری کنید و تیمی از راهبران آینده برای سازمان شکل دهید

حالت دوم: شرایط حاد

• اگر متوجه بروز اختلالاتی در روال عادی کارتان شده باشید (از جمله از دست دادن مشتری، کاهش انگیزه نیروی انسانی، افت شاخص‌های مالی) و به دنبال شناسایی دلیل و راهکار رفع آن هستید
• اگر رقبا در بازار از شما جلو افتاده‌اند و غافلگیر شده‌اید
• ممکن است شرکت شما فاقد چشم انداز باشد، یعنی اگرچه بقای خود را حفظ کرده اما در راستای هدف مشخصی حرکت نمی‌کند و آینده مشخصی برای آن متصور نیست
• اگر تحولات زیادی در محیط و بازار اتفاق افتاده اما شرکت شما نتوانسته خود را پا به پای این تحولات دگرگون کند
• اگر احساس می‌کنید صنعت شما آینده‌ای ندارد و به دنبال تغییر کلی کسب و کار و ورود به یک حوزه جدید هستید
• اگر به هر نحوی، مشکلاتی در سازمانتان وجود دارد که مسیر حرکت سازمان را دشوار کرده و راهکارهای قبلی هنوز نتوانسته آنها را برطرف کند و نیازمند تنظیم کسب و کار برای موفقیت هستید .

 چطور از یک مشاور کسب و کار خوب مطمئن باشم؟

مشاوره کسب و کار و سبکهای مختلف مشاوره کسب و کار یک حوزه تخصصی است و نه یک مد یا کار لاکچری. مشاوره کسب و کار از طرفی مانند کار پزشکی است؛ به این معنی که مشاور هم باید مانند پزشک در تشخیص سلامت کسب و کار شما متبحر باشد.
علاوه بر این باید بتواند بهترین مسیر بهبود یا توسعه را بچیند (مانند نسخه‌ای که پزشک بعد از تشخیص ارائه می‌دهد). از طرفی مشاورکسب و کار با پزشک تفاوت‌هایی نیز دارد زیرا برخلاف پزشکی، مشاور باید بهترین الگو را مشخصاً برای شما با بدست آوردن درک صحیح از اهداف، مزیت‌ها، منابع و فرهنگ سازمان شما بچیند و نمی‌تواند از یک الگوی ثابت بر اساس مستندات علمی پیروی کند.
همانطور که برای سلامتی خودتان و عزیزانتان در انتخاب مشاور دقت عمل به خرج می‌دهید، در انتخاب مشاور کسب و کار هم باید دقت زیادی به خرج دهید. برخی از معیارهایی که می‌تواند در انتخاب مشاور کسب و کار خوب مفید باشد:

• آیا مشاور مد نظر سابقه فعالیت در حوزه شما را دارد؟ آیا از صنعت و شرایط کاری شما مطلع است؟
• آیا تخصص، دانش و مهارت لازم را در حوزه کسب و کار دارد؟
• چه نمونه‌های موفقی در رزومه مشاور هست؟
• آیا متدولوژی و روش کاری خاصی برای خود طراحی کرده است؟
• آیا صادق و قابل اعتماد است؟
• چه ارزش‌هایی اساس کار مشاور را تشکیل داده است؟
• آیا در جلسه اول توانسته حس مثبتی به شما منتقل کند؟ آیا حس می‌کنید می‌توانید با او وارد مسیر توسعه و بهبود شوید؟ آیا تحلیل اولیه‌ای که به شما ارائه کرده از نظرتان قابل قبول است؟

اما فضای مجازی چقدر می‌تواند به ما در شناسایی مشاور کمک کند؟ توجه داشته باشید که تعداد فالوورها، تعداد لایک‌ها و .. معیارهای رایج در فضای مجازی برای ارزیابی مشاور کسب و کار قابل قبول نیستند. زیرا مشاور با سلبریتی یا اینفلوئنسر متفاوت است! بنابراین معیار محبوبیت نزد مخاطبین فضای مجازی معیار مناسبی برای انتخاب مشاور نمی‌تواند باشد.

هزینه پذیرش مشاور کسب و کار چقدر است؟

متاسفانه مشاوره کسب و کار چندان ارزان نیست! این موضوع چند دلیل دارد: یکی اینکه خیلی مواقع مشکلی که برای رفع آن به مشاور مراجعه کرده‌اید پیچیده است و نیاز به انجام تحولات زیادی در سازمان دارد؛ به بیان رایج “با قرص قابل درمان نیست”.

دلیل دیگر اینکه مشاوران کسب و کار تخصص و دانش زیادی در حوزه کسب و کار دارند و به همین دلیل متخصصان ارزانی محسوب نمی‌شوند. معمولاً پروژه مشاوره به گونه‌ای چیده می‌شود که ترکیبی از مشاورین از سطوح مختلف درگیر پروژه شوند تا هزینه پروژه برای مشتری قابل قبول باشد. در مجموع چند فاکتور بر هزینه مشاوره کسب و کار اثر می‌گذارد از جمله: پیچیدگی پروژه، سطح مشاوران درگیر در پروژه، مدت زمان پروژه، اندازه سازمان.

تفاوت کوچینگ با مشاور کسب و کار چیست؟

مشاوره کسب و کار می‌تواند به سبک‌ها و روش‌های متفاوتی ارائه شود از جمله: ناظر، تسهیلگر، متخصص اجرایی، مدلساز، مربی، منتور و … هر یک از این سبک‌ها در شرایط خاصی به کار می‌آیند که بستگی به میزان درگیر شدن مشاور در اجرای پروژه و همینطور میزان توسعه دادن مشتری دارد.
کوچینگ یک گفتگوی تعاملی با هدف کمک به شفافیت ذهن است و بنابراین بیشتر به دنبال توسعه دادن مشتری می‌باشد. اگر قصد شما یادگیری و توسعه یافتن خودتان یا مدیران سازمانتان است، مشاوره به سبک کوچینگ می‌تواند برایتان مفید باشد.
همچنین می‌توانید کوچینگ را در کنار سبک‌های دیگر مشاوره از جمله معلم استفاده کنید تا هم دانش روز به سازمان شما منتقل شود و هم یادگیری واقعی برای افراد درگیر اتفاق بیافتد.
اگر به دنبال این هستید که پاسخ سؤالات خود را از یک متخصص بگیرید ممکن است به دنبال یک منتور کسب و کار باشید.

یک منتور مثل جناب پروفسور سید صدرالدین نجاتی گیلانی تجربه و دانش بالایی در موقعیت‌های مشابه شما دارد که می‌تواند برای سازمان بسیار مفید واقع شود. در این حالت اولویت شما گرفتن تصمیم با نظر یک متخصص است. همچنین ممکن است در کنار آن از سبک مشاوره مدلساز استفاده کنید تا مدل کسب و کار انحصاری برای سازمانتان را نیز تدوین کنید.

بدین ترتیب ساختار و فرایندهای شرکت را در مسیر تدوین و اجرای استراتژی، با نظر منتور انتخاب کرده‌اید شکل می‌دهید و از تداوم آن اطمینان حاصل می‌کنید.
اگر مشخصاً می‌خواهید یک متخصص، پروژه‌ای را در سازمان شما پیاده کند دنبال یک متخصص اجرایی هستید. در واقع در این حالت هدف شما نتیجه کار است و نه یاد گرفتن تیم سازمان در اجرای آن پروژه.
در واقعیت در یک پروژه‌ مشاوره کسب و کار از ترکیبی از سبک‌های فوق استفاده می‌شود. اما خوب است سبک اصلی که مد نظرتان است را از قبل در نظر داشته باشید تا بهتر بتوانید مشاور کسب و کار مناسب را انتخاب نمایید.